Een hoek waar je hoopt dat kinderen zich gaan verdiepen in de fantasie, bij het bekijken van die mooie prentenboeken. "Maar help, er komen zo weinig kleuters kijken in mijn boekenhoek!" of "Ik zorg wekelijks voor een thema aanbod maar ze kijken in 1 boekje en gaan weer verder naar de volgende hoek in de klas..". Hoe zorg je ervoor dat er kleuters voor deze hoek kiezen? En de belangrijkste vraag: is het enige dat ze maar mogen doen in een boekenhoek een boek lezen?
Hieronder probeer ik je enkele tips mee te geven over hoe ik een boekenhoek inricht en welke activiteiten de kinderen allemaal kunnen doen.
Inrichting
Rust en lezen gaan, in mijn ogen, hand in hand. Daarom is het dus ook belangrijk om te kijken waar je je hoek gaat maken/plaatsen. Het lijkt mij dus niet verstandig om naast je huiskamer een boekenhoek te maken. (Tenzij je rond thema bibliotheek werkt, dat schept weer nieuwe leerkansen!) Maar je begrijpt me wel hé? Zorg dat je boekenhoek omringt is door andere rustigere hoeken.
Hoe richt je nu een boekenhoek in? Wel dan wil ik onmiddellijk jou de vraag stellen: waar lees jij het liefst een boek? Ik doe dat graag op een plek waar ik me comfortabel kan zetten. Lees: in de zetel of op bed, liefst met een deken. Het moet knus en warm zijn.
Mijn ideale boekenhoek zou zeker volgende items moeten hebben:
-Zetel
-Fleece deken(s)
-Kussens
-Mat (zodat je ook op de grond kan zitten/liggen. Want zit jij graag op een koude vloer?)
-Een plant (om het wat huiselijker te maken)
-Een (sta)lamp
Heel belangrijk ook is dat de kinderen, en jijzelf, een mooi overzicht krijgt over welke boeken er te vinden zijn in de boekenhoek. Etaleer ze. Zorg dat ze niet op een hoopje op elkaar liggen, dat nodigt niet uit én zorgt ervoor dat de kinderen de boeken ook niet netjes kunnen achterlaten nadien.
Soorten boeken
Ok, nu even tijd voor een meer theoretisch deeltje. Als we kijken naar de ZILL-doelen die ik voorop stel in een boekenhoek zijn het de volgende:
MZzo1 Gericht en intens waarnemen met de zintuigen
Zien, horen, voelen.
TOtg1 Plezier beleven aan taal en het spelen met taal
TOsn1 Een schriftelijke boodschap verwerken
*Informatie ordenen, verbinden of samenvatten (uit verhalen en informatieve teksten uit kinderliteratuur, schoolboeken en andere media)
*Informatie beoordelen (uit verhalen, brieven, uitnodigingen en reclameteksten uit verschillende media)
TOsn2 Voldoende vlot kunnen lezen om leeftijdsadequate teksten te begrijpen
2,5j-12j: Exploreren van een ruime variatie aan tekstmateriaal
Zintuigen komen ook aan bod!
RKve2 Zich gedragen weten door, verbonden voelen met en aangesproken door de andere. Zich laten inspireren door de wijze waarop Jezus met anderen omgaat en oproept tot ‘ver-ander-ing’
*In geloofsverhalen, geloofsbeelden, godsbeelden, Jezusbeelden ontdekken hoe mensen verbonden zijn en worden met elkaar.
Een ruime variatie aan tekstmateriaal; hierbij denk ik onmiddellijk aan de standaard prentenboeken die je in de kleuterklas en net de extra’s zoals strips, kookboeken, boeken (zonder) tekst,... Ik las onlangs op iemand zijn instagram verhaal dat een kleuter een bepaald boek niet mee uit de bib mocht nemen van de bibliothecaris omdat het een informatief boek was en niet geschikt voor haar leeftijd. Verschrikkelijk, het kind koos zelf dit boek. En ondanks dat er veel tekst in staat zullen er ongetwijfeld ook wel prenten in hebben gestaan.
Werk je in een Katholieke school? Je zou een plekje voor de Bijbelverhalen kunnen voorzien met een valse kaars erbij, zo kunnen de kinderen ook op die manier tot rust komen bij Jezus.
Uiteraard kan je de andere godsdiensten hier ook bij betrekken! Heel fijn om de diversiteit op deze manier ook aan te spreken in de klas. Bij bepaalde feesten kan je dan in dit kleine stukje van je boekenhoek meer aandacht aan geven. Denk maar aan het Suikerfeest, Holifest,...
Hieronder heb ik een download gemaakt met allemaal verschillende soorten boeken die je zou kunnen tentoonstellen in je klas.
Goede afspraken maken goede vrienden
Ik moet jou niet gaan vertellen hoe belangrijk het is om duidelijke afspraken te maken hé? Toch zet ik het er even bij. Het kan namelijk zijn dat je voor jezelf, als leerkracht, weet wat er wel en niet kan in een boekenhoek maar dat wil nog niet zeggen dat de kinderen dit ook meteen weten.
De meest logische afspraak 'Je maakt de boeken niet stuk.' is voor de hand liggend. Maar denk verder na:
- Is er plek om de boeken neer te leggen zodat ze samen kunnen kijken in een boek? Geen tafel? Oei en de afspraak is om geen boeken op de grond te leggen? En dat zoekboek is net zo groot als een A3 formaat!
- Mogen de kinderen boeken mee naar een andere hoek nemen? (ik denk maar aan een verteltafel om met popjes het verhaal na te spelen?)
- Mogen de kinderen alle boeken zomaar inlezen? Of zijn er ook boeken bij waar ze enkel samen met jou als leerkracht in mogen kijken? Waar plaats je die? Hoe zorg je voor een duidelijk onderscheid tussen deze boeken?
Wanneer jij weet wat je precies wil in de hoeken, kan je deze afspraken visualiseren. Let erop dat je niet alle afspraken in 1 ruk gaat visualiseren, het moet nog altijd overzichtelijk blijven!
Hoe ga je dit visualiseren: dramatiseren en foto's nemen? Picto's van sclera gebruiken? Misschien ben je wel een tekenartiest en kan je de regels en afspraken tekenen! Of neem je klaspop erbij!
Mogelijke activiteiten
Tot zo ver de theoretische kant. Ik leer altijd beter van de praktijk, daarom som ik hieronder enkele activiteiten op die je zou kunnen uitvoeren in de klas. In groep of klassikaal, dat laat ik aan jou over. Wat ik je wel kan voorstellen is als je gaat pre-teachen (enkele kinderen reeds de ‘leerstof’ meegeven zodat ze het een extra maal hebben gehoord) je dit best eerst doet in je kleine groepje. Neem hier de tijd voor, deze kinderen hebben extra noden om het verhaal te kunnen begrijpen, dit vraagt tijd. Nadien zou je kunnen herhalen in de grote groep. Wanneer je dan vragen stelt over het boek, duidt dan je kinderen aan die mee in je kleine groepje zaten. Ze zullen meters groeien wanneer ze kunnen antwoorden op je vragen. Ze zullen meer betrokken geraken en een hoger welbevinden ervaren!
1.Wanneer we aan een boek denken, denken we snel aan voorlezen. Zorg, niet enkel voor jezelf, dat je dit op verschillende manieren doet! Ik denk heel snel aan een poppenspel, kamishibai, schimmenspel, vertelschort, … Er zijn veel manieren waarop je een verhaal kan herhalen door niet enkel statisch voor te lezen!
Je zou zelfs de hulp van een talig sterke kleuter kunnen vragen die dan de meester/juf mag zijn. Je ondersteunt bij moeilijke momenten door de kleuter vragen te stellen. (al is het maar “Wat zie je hier gebeuren op deze prent?”)
2. Ga tijdens zelfstandig spel lekker knus mee in de boekenhoek zitten. Neem een kleuter op je schoot of ga lekker tussen de kids zitten. Laat kinderen een boek kiezen en lees samen in het boek. Dit hoeft niet zoals het klassikale voorlezen te gaan. Stel vragen, je mag afwijken van het boek. Zorg voor interactie want ook zó kan je talig aan de slag met de kinderen over het boek. Ook zó leren ze de essentie van het verhaal beter te begrijpen.
3. Bied naast je boekenrek een zakje/doosje met loepen. Leg er de week nadien ook kaartjes met verschillende letters bij. Laat de kinderen spontaan op zoek gaan naar die letters. Of misschien gaan ze wel de loepen gebruiken bij een zoekboek.
4. Zelf heb ik nog niet veel ervaring met het maken van een mindmap. Maar wanneer je rond een prentenboek werkt in een bepaald thema kan je klassikaal een mindmap maken maar zorg er dan ook voor dat deze nadien ook nog in je boekenhoek komt. Zelf zou ik dit doen aan de hand van een Klasboek. Waar je niet enkel de mindmaps in bewaard maar ook je themaboeken en foto’s van je klas. Dit stimuleert kleuters om tegen elkaar te praten over wat ze toen hebben ervaren! Een echte aanrader trouwens! Iedereen zou een klasboek moeten hebben!
5. Leg een mand/ boekje naast de tablet met QR codes erin. Kinderen kunnen de codes scannen met de tablet en komen zo op luisterverhalen. Heb je dat boek ook in je klas liggen? Laat ze het boek erbij nemen, tenzij het luisterverhaal digitaal ondersteund is.
Heb je geen tablet ter beschikking in je klas? Luister CD’s zijn dan de oplossing.
Wil je nog een stap verder gaan? Heb je nog een oude cassettespeler in huis? Laat kinderen zelf een verhaal vertellen en laat ze het herbeluisteren!
6. Een magneetbord is onmisbaar in de boekenhoek! Niet enkel magneetletters kan je hieraan hangen maar je kan de hoofdfiguren van enkele prentenboeken erop hangen. Magnetische tape kan je in action of op Beart kopen. En kinderen zijn weer op een andere manier aan het (ver)werken van het verhaal!
7. Maak zelf een detail-boekje. Neem uit een prentenboek detailfoto’s en laat de kinderen maar zoeken!
8. Historische volgorde: Speel dit spel eerst klassikaal zodat de kinderen weten wat ze moeten doen. Neem van 1 boek, naargelang de leeftijd, enkele foto’s. De kinderen zetten de foto’s in de juiste volgorde volgens het verhaal. Laat ze nadien het verhaal vertellen aan de hand van deze prenten.
Klassikaal voorlezen
- Neem de tijd om de cover van het boek te ontleden! Stel vragen zoals ‘wat zie je op de voorkant van het boek?’, of ‘Waarover denk jij dat het boek zal gaan?’
- Bespreek dan pas de titel van het boek. Zijn jullie al wijzer waarover het boek nu zou kunnen gaan?
- Bekijk dan de achterkant.
- Nu pas begin je met het voorlezen van het boek. Belangrijk is dat, als je het verhaal voor het eerst verteld, je het verhaal verteld zoals in het boek staat. Zeker voor anderstalige nieuwkomers is dit van groot belang. De zinsbouw en woordenschat die er in een boek worden gebruikt kan namelijk soms nog anders zijn dan onze spreektaal. Zo komen zij ook met deze taal in aanraking.
Hopelijk heb je nu weer een bron aan inspiratie gekregen om aan de slag te gaan en je eigen boekenhoek onder de loep te nemen!
Heb je toch nog het gevoel dat je een stuk informatie mist of heb je nog vragen? Aarzel niet om een reactie achter te laten.
Liefs,
Jufke Phine
Reactie plaatsen
Reacties